Sünnet konusu ortaya çıkardı ki büyük bir kafa karışıklığı yaşıyoruz bu konuda... Sadece ülkemizde değil, Amerika'da hatta Avrupa'da bile...
Hafta sonu yazdığım sünnet konusu ortaya çıkardı ki büyük bir kafa karışıklığı yaşıyoruz bu konuda... Sadece ülkemizde değil, Amerika'da hatta Avrupa'da bile. Gelen yorumların, soruların yarısı dini anlamda merak ettikleri şeyleri soruyorken diğer yarısı işin cerrahi boyutunda. Birçok uzmandan da bu konuda görüş geldi.
Biri var ki; bir anne-babaya söylenecek her şeyi söylemiş. Çok etkilendim, telefonda konuştuk, düşüncelerini duydum, sorularımı sordum ve söylediklerini aynen sizlerle paylaşıyorum. Ülkemizin böyle bilim adamlarıyla, vizyoner ve araştırmacı insanlarıyla gurur duyuyorum.
Ve sizleri Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Pediatrik Üroloji Bölüm Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Ulman ile tanıştırmak istiyorum. Ulman diyor ki: "Sünnet konusunda toplumumuzun en azından bir bölümünde mevcut olan ve giderek artan kafa karışıklığını çok iyi yansıtmışsınız. Konuyu gündeme getirdiğiniz için çok teşekkür ederim. Ben 25 yıldır uzmanlık alanım gereği çok sayıda sünnet yapan ama ne yazık ki bir o kadar da sünnete bağlı komplikasyonu düzeltmekle uğraşan bir hekimim. Ne yazık ki kafa karışıklığı sadece halkımızda değil, bu işle uğraşan uzmanlarda da mevcut. Acil olarak bu konuda bilinçlenmek, bilinçlendirmek için bir şeyler yapılması gerektiğine inanıyorum."
İşte Prof. Dr. Ulman’dan sünnet konusunda doğru bilinen yanlışlar:
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR!
1. Sünnet dinin gereğidir: Musevilik’te farzdır. Ama İslam’da farz değil, adı üzerinde sünnet. Bu konuda ilahiyatçıların görüşlerine bakmak gerek. Zaten Türkiye’de sünnetin en azından büyük bir toplum kesimi tarafından dini vecibe nedeniyle yapıldığını söylemek pek mümkün değil. Dinin farz olan diğer kurallarını yerine getirmeyen, hatta hayatında camiye gitmemiş birçok insan da çocuklarını sünnet ettiriyor. İşin aslı, Türkiye’de sünnetin geleneksel yönü ön plandadır.
2. Sünnet sağlık için gereklidir: Bunu ayrıntılandırmak gerekir. Sünnet olanlarda penis kanseri daha az görülür ama penis kanseri zaten en az görülen kanserlerdendir. Sadece bu nedenle sünnet yapılması gereksizdir. Sünnet olanlarda AIDS hastalığı daha az görülür. İstatistikler bunu doğrulamaktadır. Ancak karşı görüş bunu, sünnet olan toplumların daha düzenli cinsel yaşamları olan, çoğunlukla tek eşli kişiler olmasına bağlamaktadır. Sünnet olan çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu, sünnetsizlerden 10 kat daha az görülür. Ancak idrar yolu enfeksiyonu görülme sıklığı sağlıklı çocuklarda yüzde 1 civarındadır. Yani sadece 1 çocukta gelişecek ve kolayca tedavi edilebilecek bir idrar yolu enfeksiyonunu önleyebilmek için, hiç idrar yolu enfeksiyonu olmayacak 99 çocuğu da sünnet etmek gerekmektedir. Oysa sünnet nedeniyle ortaya çıkan komplikasyonların oranı yüzde 2.5 civarındadır. Yani her 100 çocuktan birinde gelişecek enfeksiyonu önlemek için 2.5 çocukta sünnete bağlı komplikasyonlar yaşanmaktadır.
3. Sünnetin yenidoğan döneminde yapılması daha uygundur çünkü bebek ilk günlerde ağrı duymaz: Bu görüşün, tamamen yanlış olduğu birçok bilimsel çalışma ile kanıtlanmıştır. Sadece yenidoğan değil, daha anne karnındaki doğmamış bebek bile ağrı duyar. Farkı, zayıflığı ve güçsüzlüğü nedeniyle büyük çocuklar gibi direnememesidir.
Yenidoğan bebekler kolları ve bacaklarından tutularak veya bantlarla tespit edilerek hareket edemeyecek hale getirilir ve şekerli su emdirilerek, yarı ağlar, yarı uyur durumda ve hızlı bir şekilde sünnet edilir. Ne yazık ki bazı hekimlerce de uygulanan bu ‘hızlı’ yöntem (halk arasında ‘şipşak’ olarak tabir edilir), aslında 2 bin yıldır uygulanan ‘giyotin’ yöntemi adı verilen klasik ‘sünnetçi’ yöntemidir. Bu yöntemde sünnet derisi çekilerek penis başının önünde, penis başı elle hissedilerek korumaya alındıktan sonra bir klemp (alet) ile sıkıştırılıp tek hamlede kesilir. Bu yöntemle usta bir sünnetçi günde 50 hatta 100 çocuğu sünnet edebilir. Zaten bu yöntemin terk edilememesinin en büyük nedeni, hızlı olması, çok sayıda çocuğun 1 günde sünnet edilebilmesi, her ortamda (sokak, ev, düğün salonu, muayenehane, poliklinik, vb.) yapılabilmesi gibi aslında günümüzde kabul edilmemesi gereken uygulamaların devam ettirilmesi arzusudur. Biraz düşününce bunun nedeni kolayca anlaşılır. Bizim kullandığımız güvenli sünnet yöntemi, yani cerrahi sünnet, bir ameliyattır. 15- 20 dakika sürer ve tabii ki tüm ameliyatlar gibi ameliyathanede ve genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu da masrafı artırır.
PROF. DR. İBRAHİM ULMAN'DAN TAVSİYELER
* Sünnet bir cerrahi operasyondur. Ameliyathanede ve genel anestezi altında yapılmalıdır. Devlet buna uygun düzenlemeler yapmalıdır. Sünnetler yıl içine randevuyla yayılarak her il ve ilçede belirli hastanelerde, belirli günlerde, eğitilmiş hekimlerce yapılmalıdır.
* Sünnet için hastanelere SGK tarafından ödenen 35 TL’lik ‘komik’ rakam acilen artırılmalıdır.
* ‘Sünnet şenliği’ adı altında, sokaklarda, düğün salonlarında, evlerde sünnet yapılması yasaklanmalıdır. Sokakta kurban kesmek yasaklandı, çocuklar neden sokakta kesiliyor?
* Sünnet konusunda halk bilinçlendirilmeli, yaşanan sıkıntılar görmezden gelinmemeli, sorunlara çözüm yolları aranmalıdır. Sağlık Bakanlığı, bu konuyla ilgili hekim kuruluşları ve sivil toplum örgütleri işbirliği yapmalıdır.
* Sünnetin geleneksel ve sosyal yönü, kültürümüzün önemli bir zenginliğidir. Ancak burada başrolde olması gereken sünnet çocuğunun sağlığıdır ve bu asla göz ardı edilmemelidir. Eğlence için sınırsız masraf yapılırken, sünnet işlemini ucuza getirmek kabul edilemeyecek bir durumdur.
SÜNNET YAŞI HAKKINDA GERÇEKLER
SÜNNET yaşı konusunda farklı görüşler vardır. 2-6 yaş arası cinsel kimliğin kazanıldığı hassas bir psikolojik gelişim evresi olduğundan, bilimsel fazla kanıt olmasa da, sünnetin bu dönemin dışında yapılmasının daha doğru olduğuna inanılmaktadır. Sünnet 1-2 yaş arasında ve bezden ayrılmadan çocuklar tarafından daha kolay atlatılmakta ve ‘kötü’ anılar hatırlanmamaktadır. Benim önerim ve uygulamalarım 1 yaş civarında yapılması yönündedir. Büyük yaşta ise aslında bilimsel bir üst sınır yoktur. 6 yaşından sonra artık çocuğun istediği yaşta yapmak gerekir. İstemezse çocuğu zorlamak ve kandırmak yanlıştır. Dünyadaki erkeklerin yüzde 70’inin sünnet olmadığını, Avrupa’da olduğu gibi, hijyene dikkat edilirse sünnet derisinin de diğer organlardan farklı olmadığını ve sürekli sorun yaratmayacağını unutmamak gerekir. Geçmişte, Osmanlı coğrafyası dahil birçok ülkede kızların da sünnet edildiğini, şu anda ise bunun ‘vahşet’ sayıldığını biliyoruz. 50 yıl sonra henüz reşit olmayan çocukların rızaları alınmadan vücutlarından bir parçalarının alınmasının da vahşet sayılmayacağını kim garanti edebilir? Günümüzde Türkiye’de sünnetin gerekliliği tartışması çok ‘ütopik’ kalmakta, sünnet olmamış erkek çocuklar utanmakta, sünnet olamamış gençler evlenememekte, pıhtılaşma sorunu olan hemofili hastası çocuklar bile hayatlarını tehlikeye atarak sünnet olmaya çalışmaktadır. Çocuk cerrahisi, çocuk ürolojisi veya üroloji uzmanı olarak bizlere düşen görev; sünnetlerin uygun ortamlarda uygun biçimde yapılması için elimizden geleni yapmaktır.
