Teknolojiyi yaymak için kurulan Evrensel Hizmet Fonu’nda 2 milyar lira birikti. Kimi bu parayla “Ortak baz istasyonu yapalım”, kimi “Fiber optik kablo döşeyelim” diyor. “Bu kaynağı girişimcilerle ortak işlere aktaralım” diyen de var
Bilgi toplumunun geliştirilmesine katkı sağlamak ve bilgisayar okuryazarlığı da dahil olmak üzere bilgi teknolojilerinin yaygınlaştırılmasını sağlamak üzere Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde 2005 yılında oluşturulan “Evrensel Hizmet Fonu”nda 5 yılda 2 milyar TL’den fazla para birikti. GSM ve telekomünikasyon şirketlerinin gelirlerinden kesilen paylarla oluşturulan fonun 5 yılda ancak yüzde 10 civarındaki kısmı amacı doğrultusunda kullanıldı. Geri kalan kısmı ise her yıl Hazine’ye aktarılmaya devam ediliyor.
Fon gelirleriyle bugüne kadar 20 bin civarında bilgi sınıfı, yaklaşık 2 bin adet kamu internet erişim merkezi kurulurken, 40 binden fazla okulun internet kullanım ücreti ödendi. Ancak Evrensel Hizmet Fonu’nda 2009’da 569 milyon 514 bin TL birikirken, bilişim için harcanan tutar 79 milyon TL’de kaldı.
Ulaştırma Bakanlığı, bu yıl, bilgi teknolojilerinin yaygınlaştırılması amacıyla oluşturulan projelere, Evrensel Hizmet Fonu’ndan 100 milyon TL aktarmayı hedefliyor.
GSM şirketlerinin 2010’un ilk 9 aylık gelirlerinden kesilen miktarlarla birlikte 2.5 milyar TL’ye ulaştığı belirtilen fondaki kaynak ile GSM operatörleri ortak baz istasyonu yatırımlarının karşılanmasını önenirken, internet servis sağlayıcıları fiber optik kablo altyapı yatımlarında kullanılabileceği görüşünde.
Bilişim sektöründe yıllardır tartışma konusu olan Evrensel Hizmet Fonu’na yönelik özel bir çalışma grubu oluşturan Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) de bu fondan kesilen kaynaklarla bilişim alanındaki yatırımları desteklemek için bir girişim sermayesi şirketi oluşturulması projesini Ulaştırma Bakanlığı’na sunacak.
‘ABS İLE BU İŞ YÜRÜMEZ’
Halka açılma ve private equity gibi yöntemlerle Türkiye’deki bilişim sektörünün kaynak ihtiyacının giderilemediğine dikkat çeken TÜBİSAD Başkanı Turgut Gürsoy, “Bilişim sektöründeki girişimciler, kaynak ihtiyacını genelde ‘Ana-baba sermayesi (ABS)’ile karşılamaya çalışıyor. Ama bu şekilde de Türkiye’den start-up çıkmaz. Ar-Ge fonları var ama bu fonların da en az yüzde 25’i yine kamuya gidiyor. ABS ile bu iş gitmez. Sektörün finansmanında özerk girişim modeline geçmemiz şart” dedi.
‘PROJEYİ BAKANLIĞA SUNACAĞIZ’
Evrensel Hizmet Fonu gibi sektörden kesilen kaynakların yine sektör için kullanılması
gerektiğinin altını çizen Gürsoy, şöyle konuştu: “Bu konuda geliştirdiğimiz projeyi, 30 Kasım’da Ulaştırma Bakanlığı’na sunacağız. Görüşlerimizi paylaştık, olumlu baktılar. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) gelirlerinin yüzde 20’si sektörün gelişmesine yönelik olarak fon olarak ayrılıyor ve kullanılmadığı için her yıl Hazine’ye aktarılıyor. Geçen yıl Evrensel Hizmet Fonu’nda 552 milyon TL birikti ve sadece 79 milyon lirası ancak harcandı. Sektörde, katma değer yaratacak bir girişim sermayesi için 200-300 milyon dolarlık fon yeterli.”
‘BU SEKTÖRDEN KESİLEN KAYNAK YİNE BU SEKTÖRE HARCANSIN’
Evrensel Hizmet Fonu’nun esas finansman kaynağı olmasına karşın şu ana kadar bilişim sektöründeki hiçbir işletmecinin bir katkı almadığına dikkat çekilirken, TÜBİSAD
Başkanı Turgut Gürsoy, şu öneride bulundu: ”Devlet, Evrensel Hizmet Fonu’nda biriken kaynaktan 50 milyon dolarlık bir kaynak aktarsa, özel sektörün de katkısıyla bu rakam
çok kısa sürede 300 milyon dolarlık büyüklüğe erişebilir. Türkiye’nin uluslararası arenada güçlü rakiplerine karşı rekabet edebilmesi için katma değeri yüksek olan hizmet ve ürünlere odaklanması şart ve bu da ancak bilişim sektörü ile olabilir. Biz bu yüzden bilişim sanayicileri olarak ‘Sektörden gelen, sektöre kullanılsın’ diyoruz.”
2005’te yürürlüğe girdi
5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu, 25.06.2005 tarih ve 25856 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanuna göre; sabit telefon hizmetleri, ankesörlü telefon
hizmetleri, basılı veya elektronik ortamda sunulacak telefon rehber hizmetleri, acil yardım çağrı hizmetleri, internet hizmetleri, ulaşımı deniz yoluyla sağlanabilen yerleşim
alanlarına yolcu taşıma hizmetleri, deniz haberleşmesi ve seyir güvenliği haberleşme hizmetleri evrensel hizmetin kapsamında değerlendiriyor.
Yıl sonunda Hazine’ye devrediliyor
Evrensel Hizmet Fonu’nda toplanan paralar, Maliye Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir hesapta birikiyor ve Maliye Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı’na fon kapsamında yapacağı harcamalar için ödenek tahsis ediyor. Fonda biriken paraların o yıl içinde harcanmayan miktarı, Hazine’ye devrediliyor. Her yılın sonunda Evrensel Hizmet Fonu’nun bütçesi sıfırlanıyor.
